Adam Makowicz - legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista

Urodził się w 1940 roku w Czechach w polskiej rodzinie mieszkającej wówczas na Śląsku Cieszyńskim. W 1946 z rodzicami powrócił do Polski. Wybór padł na Rybnik, gdzie ojciec Adama znalazł pracę w kopalni jako inżynier maszyn górniczych. Już w Rybniku pierwszych lekcji gry na fortepianie udzielała Adamowi jego matka, również pianistka i śpiewaczka. Młody Adam okazał się szczególnie utalentowany, dlatego też trafił do szkoły dla dzieci uzdolnionych muzycznie, a następnie do rybnickiej klasy fortepianu wybitnego pedagoga, profesora Karola Szafranka. Choć rodzice marzyli dla syna o karierze klasycznego pianisty, 15-letniego Adama porwał jednak jazz, którego uczył się słuchając programu radiowego "Music USA-Jazz Hour" legendarnego popularyzatora muzyki jazzowej, Willisa Conovera.

W późnych latach pięćdziesiątych w Polsce muzyka jazzowa była niemile widzianym i wręcz zakazanym owocem Zachodu. Ta muzyka (jak powiedział kiedyś Adam, "świat wolności i improwizacji"), zwłaszcza w wykonaniu mistrzów fortepianu takich jak Art Tatum czy Erroll Garner, zafascynowała go do takiego stopnia, że jako nastolatek porzucił szkołę, jej klasyczne wymogi i zasady.

W poszukiwaniu początków własnej drogi artystycznej i języka muzycznej wypowiedzi Adam, nie mogąc liczyć na dalsza pomoc rodziców, wybrał niezwykle skromną egzystencję w warunkach ciągłej niepewności przeżycia następnego dnia. Jego oazą wówczas stał się krakowski klub jazzowy "Helicon". Kilka lat później w 1962 roku wraz z trębaczem Tomaszem Stańko założył grupę "Jazz Darings" uważaną za pierwsze europejskie combo freejazzowe. Przez wiele lat swoją muzyką uświetniał legendarne już wtedy warszawskie festiwale Jazz Jamboree. Od połowy lat 1970 Adam coraz częściej grywał koncerty solowe zyskując sławę i uznanie wśród melomanów w Polsce i na świecie.


W 1977 roku z rekomendacji Benny Goodmana i Willisa Conovera legendarny producent John Hammond zaprosił go na 10-tygodniowe tournee w USA. W tym czasie Makowicz nagrał solową płytę dla CBS Columbia zatytułowaną "Adam". W 1978 roku wyjechał do USA po raz drugi, tym razem na 6-miesięczny kontrakt i od tego czasu Nowy Jork, Manhattan, stał się jego stałym domem. Otworzyły się przed nim legendarne świątynie muzyki - nowojorska Carnegie Hall (po raz pierwszy wystąpił tam w koncercie poświęconym zmarłemu sześć miesięcy wcześniej Erroll Garnerowi) i klub Cookery w Greenwich Village. Zaproszony został do udziału w Festiwalu Jazzowym w Newport w Rhode Island. 


Po wprowadzeniu w Polsce w 1981 roku stanu wojennego wraz z innymi polskimi artystami mieszkającymi w USA Adam wziął udział w emitowanym na cały świat programie telewizyjnym zorganizowanym z inicjatywy prezydenta Ronalda Reagana "Żeby Polska była Polską", co definitywnie zamknęło mu na kilka długich lat możliwość przyjazdu do Kraju. Dopiero po 1989 roku mógł nareszcie odwiedzić Polskę, do której przyjeżdża teraz regulanie. Występując w USA Adam dzielił scenę z największymi i najwspanialszymi muzykami, między innymi z Benny Goodmanem, Herbie Hancockiem, Earl Hinesem, Freddie Hubbardem, Sarah Vaughan, Teddy Wilsonem, George Shearingiem, George Mrazem, Al Fosterem, Jacki DeJohnette, Charlie Hadenem.

Bardzo wysoko został oceniony przez recenzentów występ w duecie z Leszkiem Możdżerem w Carnegie Hall we wrześniu 2004 roku. Koncert - "pojedynek" między mistrzem weteranem i wschodzącą gwiazdą jazzu, został utrwalony na płytach CD i DVD. Nagranie to zostało uhonorowane "Platynową Płytą" przez wytwornię EMI Music. Poza utworami czysto jazzowymi ma w swoim repertuarze także klasykę, szczególnie Chopina, którym "nasiąkł" w młodości, jak sam mówi, i którego czuje "po jazzowemu" jak nikt inny.

W USA Adam wydał płytę poświęconą muzyce Chopina w interpretacji jazzowej, jedyną amerykańską płytę tego rodzaju w całości poświęconą temu genialnemu kompozytorowi. W niezwykle szerokim repertuarze Adam posiada także utwory G.Gershwina, I. Berlina, J. Kerna, C. Portera i wielu innych kompozytorów amerykańskich. Nagrał kilkadziesiąt płyt i występował w najważniejszych salach koncertowych na świecie współpracując z największymi współczesnymi muzykami. Autor kompozycji na zespoły kameralne, ponad 100 krótkich kompozycji jazzowych, a także muzyki do filmów krótkometrażowych.


Odznaczony wieloma odznaczeniami cywilnymi, między innymi w 2005 Komandorskim Krzyżem Zasługi. W roku 2008 z okazji jubileuszu czterystu lat istnienia amerykańskiej Polonii zaliczono go do zaszczytnego grona najbardziej zasłużonych Polaków w historii Stanów Zjednoczonych. W październiku 2009 roku Adam został udekorowany w Warszawie Złotym Krzyżem "Gloria Artis" - najwyższym państwowym odznaczeniem za zasługi w propagowaniu polskiej sztuki na świecie. W 2012 Towarzystwo Przyjaciół Śląska w Warszawie przyznało Adamowi swoją coroczną nagrodą dla osób szczególnie zasłużonych dla Śląska.

Od kilkunastu lat Adam, Honorowy Obywatel Ustronia, poświęca swój coroczny jesienny recital w Ustroniu na cel charytatywny, wspomagając tym gestem Ośrodek Edukacyjno - Rehabilitacyjno - Wychowawczy w Ustroniu-Nierodzimiu. Jesienią 2011 wydawnictwo PWM Edition wydało cieszącą się dużym zainteresowaniem czytelników książkę Marka Strasza "Grać pierwszy fortepian. Rozmowy z Adamem Makowiczem", w której Adam niezwykle barwnie i szczerze opowiada o swoich trudnych początkach, miłości do jazzu i karierze za Oceanem. W 2015 ukazało się drugie wydanie tej poczytnej książki.

W tym samym roku jego rodzinny Rybnik przyznał mu zaszczytny tytuł Honorowego Obywatela Miasta Rybnika, a w marcu 2018 ZAiKS Honorowe Członkostwo. Także w marcu 2018 miała miejsce premiera płyty "Swinging Ivories", na której zarejestrowano jego  recital w Studiu Koncertowym PR im. W. Lutosławskiego w Warszawie. Jej wersja winylowa ukazała się w lutym 2019. W 2019 za swoje zasługi w szerzeniu kultury polskiej za granicą Adam Makowicz został uhonorowany przez Klub Inteligencji Polskiej w Wiedniu nagrodą Złotej Sowy Polonii, zwaną "Polonijnym Oscarem".

Od 2012 Adam blisko współpracuje i koncertuje w Stanach, Kanadzie, a także ostatnio w Polsce, z pochodzącym z Polski nowojorskim saksofonistą Krzysztofem Medyną. W 2019 obaj panowie powiększyli skład swego zespołu o młodego amerykańskiego kontrabasistę Jeffa Dinglera. Premierowy występ ich tria - MMD Jazz Ensemble miał miejsce 3 czerwca 2019 w legendarnym klubie nowojorskim Blue Note.

W 2020 wspólnie z Leszkiem Możdżerem przygotował nowy program aktualnie prezentowany z ogromnym sukcesem na największych polskich scenach koncertowych.

W 2020 Stowarzyszenie Jazzowe Melomani przyznało Adamowi Makowiczowi dwie nagrody: Grand Prix of Europe oraz Grand Prix za Całokształt Działalności. W 2021 został laureatem nagrody Złotego Fryderyka za całokształt twórczości, a w listopadzie 2022 Akademia Sztuki w Szczecinie nadała mu tytuł "doktora honoris causa".

W 2023 miały miejsce premiery dwóch najnowszych płyt Adama:

• "Welcome Back, Adam"  nagranej dla firmy ForTune (CD),
• "Blue Sapphires" nagranej dla firmy AC Records (winyl).